Słowniczek czeskich pojęć

Przydatne nazewnictwo i nomenklatura pojęć związana z prowadzeniem bizensu w Czechach.

AML (po ang. Anti Money Loundring) - to zapobieganie praniu brudnych pieniędzy. Czeskie banki działając na podstawie ustawy nr 297/2008 Sb., w sprawie ochrony przed praniem pieniędzy i ochrony przed finansowaniem terroryzmu oraz na podstawieprzepisów wykonawczych, zawsze poproszą klienta biznesowego starającego się o założenia konta dla firmy o wypełnienie tzw. formularza AML i udzielenie m.in następujących informacji odnośnie: Identyfikacja osoby prawnej, wskazanie osoby fizycznej upoważnionej do działania w imieniu osoby prawnej, wskazanie pełnomocnika, identyfikacja Beneficjenta rzeczywistego, dokładny przedmiot działalności firmy (oferowane przez klienta produkty oraz usługi), obszar prowadzenia działalności (główne rynki, na które będą kierowane produkty/usługi) czy też główni kontrahenci klienta (wskazanie konkretnych spółek: nazwa, kraj rejestracji, branża). Z punktu widzenia czeskich banków dyrektywa UE 91/308/EWG (w sprawie zapobiegania nadużyciom systemu finansowego do prania pieniędzy) nakłada na banki następujące zasady: identyfikacja klientów banku przy dokonywaniu transakcji bankowych i przechowywanie tych danych przez określony czas, niezrealizowania transakcji nietypowej i zgłoszenia jej do odpowiedniej instytucji, zachowanie poufności o podjętych działaniach, stworzenie skutecznych systemów kontroli (zwłaszcza w bankach) umożliwiających wykrywanie przypadków prania pieniędzy.

BBAN (po ang. Basic Bank Account Number) to BBAN to skrót dla Podstawowego Numeru Konta Bankowego. Reprezentuje on numer konta bankowego właściwy dla danego kraju.BBAN funkcjonuje jako ostatnia część numeru IBAN, podczas przeprowadzania międzynarodowych transferów funduszy. Każde państwo posiada odpowiednie dla siebie format BBAN oraz długość zgodne z lokalnie obowiązującymi standardami. Obecnie nie występują wspólne standardy europejskie lub inne, które by ujednolicałyby BBAN. Właśnie z tego powodu został wprowadzony IBAN, który pomógł w procesie
standaryzacji międzynarodowych transferów bankowych.

Číslo účtu - to numer konta, numer rachunku bankowego. W Czechach numery rachunków bankowych nie są 26 cyfrowe jak w Polsce, ale składają się z dwóch części.

Jeżeli nie znamy rachunku bankowego swojego kontrahenta w Czechach (rachunku IBAN) możemy skorzystać z kalkulatora IBAN, który udostępnia Česká národní banka. Wystarczy podać w nim . Kalkulator udostępnia Czeski Bank Narodowy (ČNB).

Cizinecká Policie (Ředitelství služby cizinecké policie) - to Dyrekcja Służby Policji Zagranicznej, czasami nazywana również Policją Zagraniczną, jest wyspecjalizowanym wydziałem Policji Republiki Czeskiej.Zajmuje się zadaniami wynikającymi z nielegalnej migracji, stosuje środki karne w związku z pobytem cudzoziemców, którzy przebywają na terytorium Republiki Czeskiej z naruszeniem ustawy o cudzoziemcach i ustawy o azylu i wreszcie ale nie mniej ważne, wypełnia zadania wynikające z traktatów międzynarodowych i prawodawstwa Unii Europejskiej. Służba ta podlega Ministerstwu Spraw Wewnętrznych, które tworzy jednostki Policji Republiki Czeskiej o kompetencjach ogólnokrajowych. Polscy obywatele mogą mieć do czynienia z Cizinecká Policie w sytuacji, kiedy będą musieli się zgłosić w celu ustalenia miejsca trwałego zamieszkania w Republice czeskiej by zawnioskować o pobyt czasowy w Czechach.

ČNB (po czes. Česká národní banka) - to Czeski Bank Narodowy powstały w 1993 roku po rozpadzie Czechosłowacji. Jest bankiem centralnym Republiki Czeskiej i organem nadzorującym rynek finansowy w kraju z siedzibą w Pradze. ČNB dba również o stabilność finansową i bezpieczne funkcjonowanie systemu finansowego w Czechach. CNB wspiera również ogólną politykę gospodarczą rządu, o ile ten cel drugorzędny nie jest sprzeczny z celem głównym. Zgodnie z nią ustala politykę pieniężną, emituje banknoty i monety w walucie Republiki Czeskiej, którą jest korona czeska, zarządza obiegiem pieniądza, systemami płatniczymi i rozliczeniami bankowymi, nadzoruje sektor bankowy, rynek kapitałowy, branża ubezpieczeniowa,przez dodatkowe ubezpieczenia emerytalne, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe i instytucje pieniądza elektronicznego. Prowadzi również działalność zgodnie z ustawą o ČNB i innymi regulacjami prawnymi.

ČSSZ (po czes. Česká správa sociálního zabezpečení) - to jest Czeska Administracja Ubezpieczeń Społecznych organ odpowiedzialny za ubezpieczenia emerytalne i chorobowe większości obywateli Republiki Czeskiej oraz pobieranie składek ubezpieczeniowych na te ubezpieczenia.

Datová schránka - to czeski informatyczny system skrzynek danych (ISDS) oparty na ustawie nr 300/2008 Dz.U., o transakcjach elektronicznych i autoryzowanej konwersji dokumentów. Skrzynka danych jest elektronicznym magazynem służącym do dostarczania
dokumentów i działającym z maksymalnym stopniem ochrony z weryfikacją tożsamości właściciela skrzynki. Została uruchomiona 1 lipca 2009 roku w celu bezpłatnego, łatwego i szybkiego komunikowania się drogą elektroniczną z instytucjami państwowymi i firmami.
Dzięki tej elektronicznej platformie można wysyłać i odbierać elektroniczne dokumenty i wiadomości, komunikować się z instytucjami Państwem Czeskiego w dowolnym miejscu i czasie. Datové schránky stopniowo wypierają klasyczny sposób dostarczania dokumentów i informacji w formie papierowej. Celem jest sprawniejsza czyli szybsza, tańsza i bardziej niezawodna administracja publiczna, co odczuje pozytywnie każdy obywatel i przedsiębiorca.

DPH (po czes. Daň z přidané hodnoty) - to podatek od wartości dodanej, w Polsce znany pod nazwą VAT. W Czeskiej Republice maksymalny podatek od towaru i usług DPH (czeski VAT) wynosi 21%. Zaś w stawce obniżonej 15% na artykuły żywnościowe lub 10% na lekarstwa i książki. Podatek od wartości dodanej lub VAT jest podatkiem powszechnym, który jest nakładany na wzrost wartości towarów lub usług (tj. różnicy między nakładami a wydatkami) i jest zawsze płacony przez konsumenta przy ich zakupie. Został wprowadzony w 1993 roku, kiedy to zastąpił podatek obrotowy i jest jednym z największych źródeł dochodów skarbu państwa. Reguluje go ustawa nr 235/2004 Sb. o podatku od wartości dodanej. Jest to tak zwany podatek pośredni, ponieważ nigdy z góry nie wiadomo, kto zapłaci podatek na końcowym etapie. Podatnikiem jest osoba, która ostatecznie płaci podatek na podstawie państwowego zeznania podatkowego.

DIČ (po czes. Daňové identifikační číslo) - to czeski NIP czyli Numer Identyfikacji Podatkowej.

IBAN (po ang. ) - to Międzynarodowy Numer Konta Bankowego jest unikalnym identyfikatorem, który pomaga bankom w automatycznym przetwarzaniu płatności między dwiema osobami. IBAN zawiera wszystkie niezbędne informacje na temat właściciela konta bankowego, takie jak numer konta, informacje dotyczące banku i oddziału oraz kod kraju. Mimo iż ujednolicona długość nie została ustalona dla krajów SEPA, IBAN nie może składać się z więcej niż 34 znaków. Nie mniej jednak większość państw ustala różne długości.
Nasz weryfikator automatycznie wykrywa kraj oraz długość IBAN, tak by przeprowadzić poprawną walidację.

IBAN może zawierać cyfry i duże litery, łącznie do 34 znaków: (CZ XX XXXX XXXX XXXX XXXX XXXX)
IBAN ma następującą strukturę:
2 znaki - kod kraju (CZ dla Czech)
2 znaki - cyfra kontrolna - umożliwia programowe sprawdzenie numeru - zabezpieczenie przed błędnym wprowadzeniem numeru rachunku (np. w wyniku literówki)
Maks. 30 znaków - kod banku, prefiks i numer rachunku w banku
Numer konta w formacie IBAN ma wtedy dwie formy:
- elektroniczny (bez spacji - CZ3601000000000123456789) lub
- pisemnie (ze spacją po każdych czterech znakach dla lepszej orientacji - CZ36 0100 0000 0001 2345 6789)
Natomiast numer rachunku w czeskim formacie BBAN to po prostu 123456789/0100 (dla polecenia wypłaty krajowej)

IČO (po czes. Identifikační číslo osoby) - to numer statycznych będący odpowiednikiem polskiego numeru REGON.

Jednatel - to Prezes Zarządu spółki.

JSD (po czes. Jednotný Správní Doklad) - to jednolity dokument celny, jest dokumentem służącym do zgłoszenia celnego towarów z krajów spoza UE w celu dopuszczenia ich do reżimu celnego. Jest stosowany w handlu z krajami trzecimi od 1988 roku (wcześniej znany jako Jednolita Deklaracja Celna, JCD). Jednolity dokument celny ma jednolitą formę dla wszystkich krajów członkowskich UE. Zawiera 54 pola i jest wydrukowany na papierze listowym z zielono-białym tłem. Wygląd jednolitego dokumentu celnego określa dekret nr 341/2016, załącznik C1, tytuł I, sekcja A.
Uwaga: Od 1 maja 2016 r. w imporcie towarów do UE z krajów trzecich obowiązuje nowy kodeks celny, zgodnie z którym za przesyłkę niehandlową uważa się jedynie przesyłkę pocztową od jednej osoby fizycznej do drugiej osoby fizycznej. Wszystkie inne przesyłki są traktowane jako przesyłki handlowe i obowiązkowe jest złożenie zgłoszenia celnego (JSD).

Karta podpisového vzoru - to karta wzoru podpisu, dotyczy formularza bankowego wypełnianego podczas zakładania rachunku.

Klasifikace ekonomických činností (CZ-NACE) - to tak zwane kody NACE czyli klasyfikacja działalności gospodarczych (CZ-NACE) w Czeskiej Republice.

Majitel účtu - to właściciel rachunku bankowego.

Minimální mzda - to płaca minimalna tzw. minimalna krajowa. Od 1 stycznia 2023 r. w Republice Czeskiej podstawowa stawka płacy minimalnej zostaje podwyższona o 1100 CZK miesięcznie do 17 300 CZK lub o 7,40 CZK za godzinę do 103,80 CZK.

Obchodní rejstřík - to rejestr handlowym prowadzonego przez właściwy miejscowo Sąd Okręgowy. Obchodní rejstřík to odpowiednik polskiego KRS-u.

Osoba samostatně výdělečně činná - to osoba fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

Plná moc - to po czesku pełnomocnictwo.

Podnikatel - to biznesmen, przedsiębiorca.

Smlouva o běžném účtu - to umowa rachunku bieżącego.

Smlouva o ucetnich sluzbach a danovem poradenstvi - to umowa o świadczeniu usług księgowych i doradztwie podatkowym.

Společnost s ručením omezeným - to spółki handlowa typu s.r.o czyli czeski odpowiednik polskiej sp. z o.o.

Trvalé bydliště - to miejsce stałego pobytu na terytorium Czech.

Živnostenský rejstřík - to ewidencja działalności gospodarczych prowadzonych przez Wydział Gospodarczy.

Živnostenský zákon - sprawy związane z procedurami i prowadzeniem działalności gospodarczej przez osoby fizyczne i prawne normuje ustawa nr 455/1991 Dz.U., o działalności gospodarczej.

Zákon o obchodních korporacích - to kodeks spółek handlowych czyli sposób funkcjonowania osób prawnych reguluje ustawa nr 90/2012 Dz.U.

Zmocněná osoba - to osoba upoważniona.