Agencja Pośrednictwa Pracy w Czechach

Jak zakłada się Agencję Pośrednictwa Pracy w Czechach ? Jakie są opłaty i ubezpieczenia z tym związane ? Jak zatrudnia się obcokrajowców w Czechach ?

1.Założenie agencji pośrednictwa pracy w Republice Czeskiej.

Sprawy związane z założeniem agencji pośrednictwa pracy normuje ustawa nr 262/2006 Dz.U., kodeksu pracy i i ustawa nr 435/2004 Dz. U., o zatrudnieniu.
Wniosek o wydanie pozwolenia na prowadzenie agencji pośrednictwa pracy składa się do Generalnej Dyrekcji Urzędu Pracy. Pozwolenie na prowadzenie agencji pośrednictwa pracy wydaje Generalna Dyrekcja Urzędu Pracy po zaakceptowaniu wniosku przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych. Wniosek o wydanie pozwolenia na prowadzenie agencji pośrednictwa pracy może złożyć osoba prawna lub osoba prowadząca działalność gospodarczą. W Czechach praktyką jest, że agencja pośrednictwa pracy prowadzą osoby prawne.

Wymogi wniosku o założenie agencji pośrednictwa pracy w Republice Czeskiej.

sprawy te normuje art. 60 ustawy nr 435/2004 Dz. U., o zatrudnieniu. Osoba prawna czy fizyczna w wniosku o wydanie pozwolenia na prowadzenie agencji pracy musi podać:

a) Numer identyfikacyjny (REGON)
b) Miejsce i przedmiot działalności gospodarczej
c) Rodzaj pośrednictwa - należy podać czy chodzi o pośrednictwo w zatrudnieniu na terenie Republiki Czeskiej, czy o pośrednictwo w zatrudnianiu cudzoziemców na terenie Republiki Czeskiej czy też o pośrednictwo pracy w zatrudnieniu za granicą lub poszukiwanie pracowników dla pracodawcy
d) Rodzaje pracy, które będą przedmiotem pośrednictwa
e) Gwarant - chodzi o osobę fizyczną, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych, niekarana, posiadająca doświadczenie zawodowe w pośrednictwie pracy przynajmniej dwa lata (w przypadku osób z wykształceniem wyższym) lub pięć lat (w przypadku osób z wykształceniem średnim). Jeżeli gwarantem jest osoba zamieszkała poza Republiką Czeską musi mieć na terenie Czech adres do doręczeń. O uznaniu kwalifikacji zawodowych w postępowaniu administracyjnym orzeka Ministerstwo Pracy w Pradze (opłata administracyjna wynosi 2 000 CZK). O wydaniu pozwolenia lub odmowy jego wydania decyduje pięcioosobowa komisja powołana przez Generalną Dyrekcję Urzędu Pracy Republiki Czeskiej. Wniosek o wydanie takiego pozwolenia musi zostać uprzednio pozytywnie zaopiniowany przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, które bada, czy wydanie takiego pozwolenia może wpłynąć negatywnie lub zakłócić bezpieczeństwo publiczne lub porządek publiczny.

Opłaty administracyjne związane wydaniem pozwolenia na szukanie pracowników lub ich delegowaniu.

a) W przypadku wydania pozwolenia na poszukiwanie pracowników dla pracodawcy (art. 14 ust. 1 litera a ustawy nr 435/2004 Dz. U., o zatrudnieniu) opłata wynosi 5 000 CZK.

b) W przypadku wytworzenia klasycznej agencji pośrednictwa pracy (art. 14 ust. 1 litera b ustawy nr 435/2004 Dz. U., o zatrudnieniu) polegającej na wysyłaniu (delegowaniu) pracowników do wykonywania pracy u pracodawcy opłata administracyjna wynosi 25 000 CZK.

Kaucja (depozyt) na pozwolenie na prowadzenie agencji pośrednictwa pracy w Czeskiej Republice.

W przypadku wytworzenia agencji pośrednictwa pracy polegającej na wysyłaniu (delegowaniu) pracowników do wykonywania pracy u pracodawcy zgodnie z art. 14 ust. 1 litera b ustawy nr 435/2004 Dz.U. trzeba zapłacić kaucję w wysokości 500 000CZK. Niniejsza kwota musi być zapłacona do 60 dni od uzyskania pozwolenia na prowadzenie agencji pośrednictwa pracy. Z uzasadnienia do nowelizacji ustawy nr 435/2004 Dz. U. z lipca 2017 roku wynika, że kaucja ta powinna być w depozycie przez cały okres istnienia agencji pośrednictwa pracy. Jest jednak prawdopodobne, że może dojść do zmiany tej ustawy, gdyż spółki (agencje pracy) przejawią wobec tego sprzeciw. W uzasadnieniu do nowelizacji jest napisane, że "celem tej nowelizacji jest wyeliminowanie z rynku tych agencji pracy, które nie posiadają środków pieniężnych na pokrycie swoich zobowiązań." Kaucja zostanie zwrócona spółce lub osobie fizycznej do 60 dni od dnia wygaśnięcia pozwolenia na prowadzenie agencji pośrednictwa pracy.

Obowiązkowe ubezpieczenie agencji pośrednictwa pracy na przypadek upadłości.

Agencje pośrednictwa pracy, polegającej na wysyłaniu (delegowaniu) pracowników zgodnie z art. 14 ust. 1 lit. b ustawy nr 435/2004 Dz. U., muszą być ubezpieczone na przypadek upadłości. Ubezpieczenie takie musi zostać zawarte do wysokości trzykrotnego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wszystkich oddelegowanych pracowników. Umowa ubezpieczeniowa musi zostać przekazana do Generalnej Dyrekcji Urzędu Pracy do dwóch miesięcy od uzyskania pozwolenia na prowadzenie agencji pracy. Okres obowiązywania pozwolenia:

a) W przypadku poszukiwania pracowników dla pracodawcy (art. 14 ust. 1 litera a ustawy nr 435/2004 Dz. U., o zatrudnieniu) pozwolenie jest wydawane na czas nieokreślony

b) W przypadku powołania do życia agencji pośrednictwa pracy (art. 14 ust. 1 litera b ustawy nr 435/2004 Dz. U., o zatrudnieniu) polegającej na wysyłaniu (delegowaniu) pracowników do wykonywania pracy u pracodawcy pozwolenie jest wydawane na okres trzech lat. Następne pozwolenie (przedłużenie) jest wydawane na czas nieokreślony.

2. Funkcjonowanie agencji pośrednictwa pracy w Republice Czeskiej

W przypadku utworzenia agencji pośrednictwa pracy polegającej na delegowaniu pracowników do wykonywania pracy u pracodawcy, powstaje trój-podmiotowy stosunek: pracownik - agencja pośrednictwa pracy - pracodawca z tym, że w centrum znajduje się agencja pracy.
W ramach funkcjonowania agencji pośrednictwa pracy powstaną dwa stosunki prawne:

a) Pracownik - agencja pracy
Stosunek ten jest realizowany poprzez umowę o pracę lub umowę o czynnościach pracowniczych (po czes. Dohoda o pracovní činnosti). Następnie agencja pracy wydaje pisemne polecenie o oddelegowaniu pracownika do pracy.

b) Agencja pracy - pracodawca
Stosunek ten jest realizowany poprzez Umowę o delegowaniu przez agencję pracy pracowników do pracodawcy.

W przypadku stosunku pracodawca - agencja pracy stosunki te są realizowane poprzez umowę o pracę lub umowę o czynnościach pracowniczych (po czes. Dohoda o pracovní činnosti). Sprawy związane z umową o pracę normują przede wszystkim art. 33 do 39 oraz 307 do 309 ustawy nr 262/2006 Dz.U., kodeksu pracy. Chodzi o najbardziej rozpowszechnioną formę. Jednakże umowa o pracę zawarta pomiędzy pracownikiem i agencją pracy jest tzw. umową specyficzną (szczególną), gdyż zgodnie z art. 39 ust. 6 kodeksu pracy nie dotyczą je niektóre ograniczenia wynikające z kodeksu. Chodzi tutaj w szczególności o zawieranie umów na czas określony (zgodnie z kodeksem klasyczna umowa o pracę na czas określony może być wydłużana dwukrotnie, co nie dotyczy umowy o pracę zawartą pomiędzy pracownikiem a agencją pracy, która to może być wydłużana wielokrotnie). Dalej agencje pracy mogą dać do umowy o pracę zapis, że umowa zakończy się bądź w terminie bądź w innym obiektywnym fakcie, którego nie można z wyprzedzeniem przewidzieć (upadłość przedsiębiorstwa, ograniczanie ilości pracowników itd).
Drugą możliwością jest zawarcie umowy o czynnościach pracowniczych, które normuje art. 74 do 77 ustawy nr 262/2006 Dz.U., kodeksu pracy. W tym stosunku pracowniczym pracownik może dla pracodawcy wykonać zgodnie z zapotrzebowaniem pracę w zakresie 300 godzin rocznie. Ten rodzaj umów jest zawierany z reguły ze studentami. Po podpisaniu jednego typu wyżej wymienionych rodzai umów potrzebne jest jeszcze pisemne oddelegowanie pracownika przez agencję pracy do wykonywania pracy u pracodawcy.

W przypadku stosunku agencja pracy - pracodawca, to stosunek ten jest realizowany poprzez Umowę o delegowaniu przez agencję pracy pracowników do wykonywania pracy u pracodawcy, w której napisane jest ilościowe zapotrzebowanie na pracowników, rodzaj pracy, miejsce pracy, kwalifikacje, umiejętności, sposób i termin zapłaty, wysokość zapłaty itd.

3. Zatrudnianie obcokrajowców w Republice Czeskiej.

Do zdefiniowania pojęcia "obcokrajowiec" czeskie urzędy pracy wykorzystują definicje zawarte w art. 1 ust. 2 ustawy nr 326/1999 Dz. U., o pobycie obcokrajowców na terenie Republiki Czeskiej lub art. 85 ustawy nr 435/2004 Dz.U., o zatrudnieniu.
Zgodnie art. 1 ust. 2 ustawy nr 326/1999 Dz.U., o pobycie obcokrajowców "cudzoziemcem jest osoba fizyczna, która nie jest obywatelem Republiki Czeskiej lub innego państwa członkowskiego Republiki Czeskiej". Z wyżej wymienionego wynika, że obywatel Rzeczypospolitej Polskiej w zasadzie korzysta z takich samych praw jak obywatel Republiki Czeskiej. Za obcokrajowca należy uznać osobę z poza Unii Europejskiej, jak obywateli Białorusi, Ukrainy, Rosji itd.
Obcokrajowiec, który chce w Czechach legalnie wykonywać pracę musi uzyskać jedno z poniższych zezwoleń:

a) Karta pracownicza
b) Niebieska karta
c) Pozwolenie na pracę

Karta pracownicza.

Kartę pracowniczą normuje art. 42g ustawy nr 326/1999 Dz.U., o pobycie obcokrajowców na terenie Republiki Czeskiej. Chodzi o rodzaj pozwolenia, który zawiera w sobie zezwolenie na długoterminowy pobyt na terenie Republiki Czeskiej oraz pozwolenie na pracę na terenie Czech. Jest to tzw. dualistyczne zezwolenie (na długoterminowy pobyt + na pracę). Dalszą cechą charakterystyczną jest, że karta pracownicza jest wydawana na konkretne miejsce pracy.

Przesłanki do uzyskania karty pracowniczej:

1. Wolne miejsce pracy - obcokrajowiec może uzyskać kartę pracowniczą na konkretne miejsce pracy. Pracodawca, który jest skłonny zatrudnić obcokrajowca musi wraz z ogłoszeniem o pracę w urzędzie pracy zgłosić do tzw. centralnego punktu wolnych miejsc pracy prowadzonego przez Ministerstwo Pracy informację, że na dane miejsce jest skłonny zatrudnić obcokrajowca. Jeżeli Ministerstwo Pracy uzna, że w Czechach nie są potrzebni obcokrajowcy do wykonywania takiego stanowiska nie wpisze go do tzw. centralnego punktu. Z wyżej wymienionego wynika, że należy dokonać podwójnego zgłoszenia, tzn. do urzędu pracy i do Ministerstwa Pracy. Jeżeli przez okres 30 dni nie znajdzie się inny pracownik aniżeli obcokrajowiec, to przesłanka ta jest spełniona.

2. Zawarcie umowy o pracę - po spełnieniu pierwszej przesłanki należy zawrzeć i wysłać do urzędu pracy: umowę o pracę, umowę o wykonaniu pracy, umowę o czynnościach pracowniczych. Umowy te muszą spełniać pewne wymogi, np umowa o pracę nie może być zawarta na czas krótszy niż 15 godzin tygodniowo itd.

3. Obcokrajowiec - pracownik musi spełniać kwalifikacje zawodowe dotyczące wolnego miejsca pracy. W przypadku wątpliwości urząd pracy może zwrócić się do właściwego organu o uznanie kwalifikacji zawodowych.
Karta pracownicza jest wydawana w postępowaniu administracyjnych prowadzonych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, który ma 60 dni na podjęcie decyzji. Karta pracownicza jest wydawana na okres od 3 miesięcy do 2 lat w zależności od okresu, na jaki została zawarta umowa o pracę, umowa o wykonaniu pracy, umowa o wykonaniu czynności pracowniczych. Kartę pracowniczą można ponownie wydłużyć, jednakże znów na okres do lat dwóch.

Niebieska karta.

Niebieską kartę normuje art. 42i ustawy nr 326/1999 Dz.U., o pobycie obcokrajowców na terenie Republiki Czeskiej. Chodzi tutaj o rodzaj pozwolenia, który zawiera w sobie zezwolenie na długoterminowy pobyt na terenie Republiki Czeskiej wraz z wykonywaniem pracy, do której to wymagana jest wysoka kwalifikacja. W odróżnieniu od karty pracowniczej uzyskanie niebieskiej karty związane jest z wysokimi kwalifikacjami pracownika. Cudzoziemiec może uzyskać niebieską kartę, jeżeli spełnione zostaną poniższe przesłanki:

1. Cudzoziemiec ma w zamiarze przebywać na terenie Republiki Czeskiej przez okres dłuższy niż 90 dni.

2. Wolne miejsce pracy wymagające wysokiej kwalifikacji - cudzoziemiec musi aplikować na miejsce pracy wymagające wysokiej kwalifikacji. Takie miejsce pracy musi zostać zgłoszone do tzw. centralnego punktu wolnych miejsc pracy prowadzonego przez Ministerstwo pracy. Ustawa nr 326/1999 Dz.U., nie mówi wprost o jakie pozycje chodzi, tylko pisze, ze taka osoba musi mieć ukończone minimum trzy letnie wykształcenie wyższe. Z reguły niebieskie karty są wydawane dla lekarzy i informatyków.

3. Zawarcie umowy pracy z pracodawcą, która będzie spełniać dalsze wymogi szczególne, np umowa musi zostać zawarta na 40 godzin tygodniowo, wynagrodzenie musi być przynajmniej 1,5 krotnością wynagrodzenia przeciętnego itd.
Wniosek o wydanie niebieskiej karty obcokrajowiec składa w urzędzie konsularnym lub w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych. O jej przyznaniu orzeka Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w terminie do 90 dni.
Niebieska karta jest wydawana na okres od 3 miesięcy do 2 lat z możliwością dalszego wydłużenia do lat dwóch. W odróżnieniu od karty pracowniczej nie jest wydawana na konkretne miejsce pracy, tzn. w trakcie jej obowiązywania posiadacz może zmienić pracodawcę.

Pozwolenie na pracę.

Pozwolenie na pracę, w odróżnieniu od poprzednich, nie ma tzw. dualnego charakteru, jej posiadacz jest uprawniony tylko do wykonywania pracy. W celu uzyskania pozwolenia na długoterminowy pobyt musi obcokrajowiec uzyskać pozwolenie na pobyt zgodnie z ustawą 326/1999 Dz.U., o pobycie obcokrajowców, zatem musi jeszcze załatwić bądź kartę pracowniczą w formie unitarnej (niedualistycznej) bądź wiza Schengen.
Pozwolenie na pracę wydaje w formie decyzji administracyjnej Wojewódzki Urząd Pracy na okres do lat dwóch. Pozwolenie na pracę dotyczy konkretnego miejsca pracy, które to nie można dowolnie zmieniać.
Przesłanki do wydania pozwolenia na pracę:

1. Wolne miejsce pracy – pozwolenie na pracę jest związane z konkretnym miejscem pracy. Pracodawca, który jest skłonny zatrudnić obcokrajowca musi wraz z ogłoszeniem o pracę w urzędzie pracy zgłosić do tzw. centralnego punktu wolnych miejsc pracy prowadzonego przez Ministerstwo Pracy informację, że na dane konkretne miejsce jest skłonny zatrudnić obcokrajowca. Jeżeli Ministerstwo Pracy uzna, że w Czechach nie są potrzebni obcokrajowcy do wykonywania takiego stanowiska nie wpisze go do tzw. centralnego punktu. Z wyżej wymienionego wynika, że należy dokonać podwójnego zgłoszenia, tzn. do urzędu pracy i do Ministerstwa Pracy. Jeżeli przez okres 30 dni nie znajdzie się inny pracownik aniżeli obcokrajowiec, to przesłanka ta jest spełniona.

2. Wolne miejsce pracy nie można obsadzić w inny sposób aniżeli przez zatrudnienie obcokrajowca. Zgodnie z ustawą przy obsadzaniu miejsc pracy państwo preferuje obywateli czeskich lub państw członkowskich Unii Europejskiej.

3. Obcokrajowiec nie złożył wniosek o ochronę prawną na terenie Republiki Czeskiej (np. azyl).

4. Zatrudnianie obcokrajowców przez agencje pośrednictwa pracy.

W 2017 roku doszło do nowelizacji art. 66 ustawy nr 435/2004 Dz.U., o zatrudnieniu i wykreślenia zdania, które to stanowiło, że agencja pracy nie może oddelegowywać do pracy cudzoziemców, którzy są posiadaczami karty pracowniczej, niebieskiej karty lub któremu zostało wydane pozwolenie na pracę. Przy zatrudnianiu obcokrajowców za pomocą agencji pośrednictwa pracy zasadnicze znaczenie ma rozporządzenie rządu nr 64/2009 Dz.U., o stanowieniu rodzajów prac, które mówi, że agencje pośrednictwa pracy nie mogą oddelegować do pracy obcokrajowców do pracy, która wymaga niższego wykształcenia aniżeli średnie z maturą, chyba ze załącznik nr 1 do tego rozporządzenia stanowi inaczej. Do przykładu załącznik nr 1 rozporządzenia pozwala agencjom pośrednictwa pracy na oddelegowanie do pracy cudzoziemców na stanowisko: spawacz, kowal, pracownik odlewni, elektrycy, mechanicy, monterzy itd.
Ze względu na niedawną nowelizację ustawy nr 435/2004 Dz.U., o zatrudnieniu jeszcze nie jest dokładnie ustalona praktyka zatrudniania przez agencję pośrednictwa pracy. Przyjęło się na razie poniższą procedurę w zatrudnianiu obcokrajowców przez agencję pracy:

1. Spółka, która chce zatrudnić obcokrajowców podpisuje z agencją pośrednictwa pracy wstępną umowę, że może oddelegować określoną ilość obcokrajowców.

2. Spółka daje ogłoszenie do pracę z tym, że jest skłonna zatrudnić również obcokrajowca na kartę pracowniczą lub pozwolenie o pracę (procedura dotycząca pozwolenia o pracę jest szybsza).

3. Jeżeli nie będą chętni na to miejsce, to spółka powinna wystąpić z wnioskiem do urzędu pracy o wyrażenie zgody na zatrudnienie obcokrajowców z danej agencji pośrednictwa pracy.